Kredyty i ugody frankowe w praktyce - z uwzględnieniem najnowszego orzecznictwa TSUE oraz SN

Problematyka kredytów frankowych wciąż wywołuje poważne trudności w praktyce. Przede wszystkim trzeba podkreślić jej kompleksowy charakter, gdyż wiąże się ze stosowaniem szeregu różnych instrumentów prawnych zarówno z zakresu prawa materialnego jak i prawa procesowego. Z tego względu w ramach szkolenia zostanie przedstawiona natura prawna umowy kredytu frankowego, poszczególne postacie kredytu frankowego, problematyka nieważności umowy oraz zasad rozliczeń stron na podstawie przepisów o świadczeniu nienależnym czy wreszcie przedawnienie roszczeń restytucyjnych. Zostaną również omówione różne aspekty powództwa z art. 189 k.p.c. i sposobu oceny interesu prawnego w rozumieniu tego przepisu, współuczestnictwa po stronie powodowej, zakresu obowiązków procesowych sądu rozpoznającego sprawę, zabezpieczania roszczeń. Dodatkowo prelegent odniesie się do szeregu kwestii szczegółowych takich jak wynagrodzenie za korzystanie z kapitału czy prawo zatrzymania. 

Bardzo duży wpływ na kształt sporu frankowego ma stosowanie przepisów o niedozwolonych postanowieniach umownych. Tych przepisów nie da się stosować prawidłowo bez uwzględnienia ich unijnego charakteru i powiązania z dyrektywą 93/13. Zrozumienie zasad oddziaływania konstrukcji unijnych na prawo krajowe i wynikłych stąd konsekwencji prawnych może mieć kluczowe znaczenie dla obu stron sporu frankowego. Stąd też w ramach szkolenia zostanie szeroko omówione pojęcie konsumenta, zwłaszcza w sytuacjach granicznych (przedsiębiorca jako konsument, małżonek przedsiębiorcy jako konsument, poręczyciel czy dłużnik hipoteczny jako konsument), jak też zostanie przedstawiona zasada autonomii proceduralnej, wykładni prounijnej, przedmiotowego zakresu dyrektywy 93/13 czy też dopuszczalności wyłączenia ochrony wynikającej z dyrektywy 93/13. Osobno zostanie również omówiona możliwość kwestionowania umów kredytu frankowego z uwagi na naruszenie natury (właściwości) zobowiązania czy zasad współżycia społecznego, co może mieć szczególne znaczenie dla przedsiębiorców. 

Bardzo istotnym zagadnieniem jest również problematyka prawna ugód frankowych. To zagadnienie jest dość szczegółowo omówione w orzecznictwie TSUE i orzecznictwie polskich sądów, a jednocześnie wywołuje duże zainteresowanie z uwagi na wdrażaną obecnie koncepcję wygaszenia sporu frankowego w drodze nowego modelu ugody frankowej. Są to stosunkowo nowe rozwiązania prawne, które nie były dotąd rozpoznawane przez sądy. 

Trzeba również zauważyć, że spory frankowe cechuje bardzo duża dynamika. Spór frankowy sprzed roku czy dwóch to inny spór niż ten rozpoznawany obecnie, z uwagi na nowe orzeczenia TSUE oraz intensywną działalność orzeczniczą Sądu Najwyższego. Z tego względu w ramach szkolenia zostanie przedstawiony aktualny stan „gry frankowej” tak aby uczestnicy uzyskali wiedzę przydatną obecnie a nie wiedzę historyczną. Dzięki temu uczestnicy szkolenia uzyskają aktualną wiedzę co do najbardziej efektywnych instrumentów procesowych w celu realizacji roszczeń wynikających z wadliwej umowy kredytu frankowego jak też procesowych zasad dochodzenia roszczeń i obrony przed takimi roszczeniami. 

Na szkoleniu zostaną kompleksowo omówione wszystkie aspekty sporu frankowego:

• Charakter prawny umowy kredytu frankowego, rodzaje kredytów frankowych, poprzedni i obecny stan prawny.
• Różne wady prawne umowy kredytu frankowego – naruszenie przepisów prawa bankowego, prawa dewizowego, zasady walutowości, naruszenie natury (właściwości) zobowiązania, naruszenie zasad współżycia społecznego.
• Pojęcie konsumenta (przedsiębiorca jako konsument, małżonek przedsiębiorcy jako konsument, poręczyciel czy dłużnik hipoteczny jako konsument).
• Przesłanki stwierdzenia niedozwolonego charakteru postanowienia umownego, materialne i procesowe skutki uznania postanowienia za niedozwolone, nieważność umowy zawierającej niedozwolone postanowienia umowne.
• Zasady rozliczeń stron w razie stwierdzenia nieważności umowy kredytu frankowego z uwzględnieniem uchwały III CZP 6/21 oraz najnowszego orzecznictwa TSUE (C-140/22 i C‑28/22).
• Wynagrodzenie za korzystanie z kapitału - z uwzględnieniem wyroku w sprawie C-520/21.
• Prawo zatrzymania w sporze frankowym - z uwzględnieniem wyroku w sprawie C-28/22.
• Przedawnienie roszczeń o zwrot świadczeń spełnionych na podstawie wadliwej umowy kredytu frankowego - z uwzględnieniem uchwały III CZP 6/21 oraz wyroków w sprawie C-140/22 i C‑28/22.
• Zabezpieczenie roszczeń w sprawach unijnych z uwzględnieniem wyroku w sprawie C-287/22.
• Wpływ upadłości kredytodawcy na spór frankowy.
• Wygaszenie sporu frankowego w drodze nowego modelu ugody frankowej.

Prelegent będzie opierał się na najnowszym orzecznictwie Trybunału Sprawiedliwości UE oraz polskiego Sądu Najwyższego.

Dla kogo jest to szkolenie?

Szkolenie adresowane jest do wszystkich osób zainteresowanych problematyką kredytów frankowych, w tym: adwokatów i radców prawnych oraz aplikantów tych zawodów (zwłaszcza jeśli reprezentują swoich klientów w sporach frankowych oraz przy zawieraniu ugód frankowych), sędziów, referendarzy sądowych i asystentów sędziów, wszystkich innych prawników zajmujących się obsługą prawną kredytów frankowych oraz doradzających w kwestii zawierania ugód frankowych, osób, które chcą wyjaśnić swoją sytuację prawną związaną z kredytem frankowym albo możliwością zawarcia ugody frankowej.

1. Dochodzenie roszczeń z wadliwej umowy kredytu frankowego na podstawie przepisów o niedozwolonych postanowieniach umownych.

• Podstawowe założenia interpretacyjne dotyczące warunków nieuczciwych z Dyrektywy 93/13.
• Podstawowe założenia interpretacyjne dotyczące niedozwolonych postanowień umownych z art. 3851 – art. 3853 KC.
• Pojęcie konsumenta.
• Wadliwe klauzule waloryzacyjne i spreadowe.
• Naruszenie przedkontraktowego obowiązku informacyjnego względem konsumenta.
• Przerzucenie ryzyka kursowego na kredytobiorcę.

2. Dochodzenie roszczeń z wadliwej umowy kredytu frankowego z uwagi na:

• Naruszenie zasady walutowości i przepisów prawa dewizowego.
• Naruszenie art. 69 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Prawo Bankowe.
• Naruszenie zasad współżycia społecznego.
• Naruszenie właściwości (natury) stosunku zobowiązaniowego.

3. Wzajemny stosunek ochrony realizowanej w związku z naruszeniem przepisów ustawy, zasad współżycia społecznego i właściwości (natury) stosunku zobowiązaniowego oraz ochrony realizowanej na podstawie przepisów o niedozwolonych postanowieniach umownych.

4. Nieważność umowy zawierającej niedozwolone postanowienia umowne, z uwzględnieniem najnowszego orzecznictwa Sądu Najwyższego (teoria przekształceniowa, teoria deformacyjna, inne uzasadnienia nieważności umowy kredytu frankowego).

5. Dopuszczalność skutecznego wytoczenia powództwa o ustalenie nieważności umowy kredytu frankowego na podstawie art. 189 KPC.

• Interes prawny w sprawie o ustalenie nieważności umowy kredytu frankowego.
• Samodzielne żądanie ustalenia nieważności umowy kredytu frankowego na podstawie art. 189 KPC.
• Żądanie ustalenie nieważności umowy kredytu frankowego na podstawie art. 189 KPC obok żądania zapłaty.

6. Podstawowe zasady rozliczenia stron w związku z wadliwą umową kredytu frankowego.

• Zasady rozliczenia stron z wadliwej umowy zawierającej warunki nieuczciwe według dyrektywy 93/13.
• Podstawa prawna dla dochodzenia roszczeń z wadliwej umowy kredytu frankowego w polskim systemie prawnym.
• Teoria salda i teoria dwóch kondykcji.
• Dopuszczalność stosowania art. 411 pkt 2 KC i art. 411 pkt 4 KC.

7. Rozliczenie stron według stanowiska przyjętego w uchwale siedmiu sędziów Sądu Najwyższego z dnia 7 maja 2021r. (III CZP 6/21) oraz najnowszego orzecznictwa TSUE (C-140/22 i C‑28/22).

8. Wynagrodzenie za korzystanie z kapitału - z uwzględnieniem z uwzględnieniem wyroku w sprawie C-520/21.

9. Prawo zatrzymania w sporze frankowym - z uwzględnieniem wyroku w sprawie C-28/22.

10. Zabezpieczenie roszczeń w sprawach unijnych z uwzględnieniem wyroku w sprawie C-287/22.

11. Przedawnienie roszczeń o zwrot świadczeń spełnionych na podstawie wadliwej umowy kredytu frankowego z uwzględnieniem uchwały III CZP 6/21 oraz wyroków w sprawie C-140/22 i C‑28/22.

12. Inne aspekty sporu frankowego (sposób sformułowania żądania pozwu treść pełnomocnictwa, wyłączenie sędziego, skuteczność zarzutu potrącenia, wpływ upadłości kredytodawcy na spór frankowy).

13. Ugody frankowe.

• Kryteria oceny dopuszczalności „umowy – ugody” wyłączającej ochronę z dyrektywy 93/13 w orzecznictwie TSUE.
• Dotychczasowa praktyka orzecznicza polskich sądów w zakresie oceny aneksów zawieranych w związku z wejściem w życie ustawy z dnia 29 lipca 2011r. o zmianie ustawy – Prawo bankowe oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z. 2011r. Nr 165, poz. 984).
• Omówienie nowych propozycji ugód proponowanych przez KNF oraz poszczególne banki pod kątem ich zgodności z dyrektywą 93/13 i przepisami KC oraz wskazanie podstawowych konsekwencji prawnych wynikających z ugód.